İştirak Nafakası: Çocuğun Geleceği İçin Sorumluluğu Paylaşmak
İştirak nafakası nedir, kim öder ve nasıl belirlenir? Çocuğun eğitim ve bakım giderleri için ebeveynlerin hukuki yükümlülüğünü öğrenin.

LL.M. Avukat 👩🏻⚖️ Master of LAW Graduate

Boşanma sonrası en çok merak edilen konulardan biri de çocukların geleceğine dair ekonomik düzenlemelerdir. Ebeveynler ayrıldığında, çocuğun yaşamı bir ebeveynle sürse bile, diğer ebeveynin sorumluluğu sona ermez. İşte bu noktada devreye iştirak nafakası girer. İştirak nafakası, çocuğun bakımı, eğitimi ve genel ihtiyaçları için sağlanan düzenli bir ekonomik katkıdır.
İştirak Nafakası Nedir?
İştirak nafakası, velayeti kendisine verilmeyen ebeveynin, çocuğun tüm giderlerine katkıda bulunmasını sağlayan bir nafaka türüdür. Türk Medeni Kanunu’na göre, her anne ve baba, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine güçleri oranında katılmakla yükümlüdür. Bu yükümlülük, boşanma sonrası da devam eder.
Bu nafaka, çocuğun;
Gıda ve barınma giderleri
Eğitim ve kırtasiye masrafları
Sağlık ve bakım ihtiyaçları
Sosyal yaşam ve gelişim ihtiyaçlarını
kapsayacak şekilde geniş bir çerçevede değerlendirilir.
Kim Ne Kadar Öder? Nafaka Miktarı Nasıl Belirlenir?
Mahkeme iştirak nafakası miktarını belirlerken şu unsurları dikkate alır:
Çocuğun yaşı ve özel ihtiyaçları
Ebeveynlerin gelir durumu ve yaşam standardı
Çocuğun mevcut eğitim düzeyi ve devam eden masrafları
Nafaka ödeyecek ebeveynin diğer yükümlülükleri
Belirlenen miktar, zamanla değişebilecek koşullara göre yeniden düzenlenebilir. Örneğin çocuğun okul masraflarının artması veya tarafların ekonomik durumlarında önemli değişiklikler olması halinde nafakanın artırılması veya azaltılması talep edilebilir.
İştirak Nafakası Ne Zamana Kadar Ödenir?
İştirak nafakası, kural olarak çocuk reşit oluncaya kadar, yani 18 yaşına gelene dek ödenir. Ancak çocuk eğitimine devam ediyorsa ve ihtiyaçları sürüyorsa, bazı durumlarda bu süre uzatılabilir. Yine de bu uzatma için mahkemeye başvurarak yeni bir karar alınması gerekir.
Nafaka Ödenmezse Ne Olur?
İştirak nafakasının ödenmemesi halinde nafaka alacaklısı icra takibi başlatabilir. Ödememe durumunun kasıtlı ve süreklilik arz etmesi halinde, İcra ve İflas Kanunu kapsamında cebri icra işlemleri devreye girebilir. Bu süreçte resmi yolların izlenmesi, tarafların haklarını koruyabilmesi açısından önemlidir.
İştirak Nafakasında Anlaşma Mümkün mü?
Taraflar, iştirak nafakası konusunda kendi aralarında bir miktar belirleyip bunu mahkemeye sunabilirler. Ancak bu miktar çocuğun ihtiyaçlarını karşılamaya yeterli değilse hâkim müdahale edebilir. Çünkü iştirak nafakası, ebeveynler arasında bir “anlaşma” değil, çocuğun hakkıdır.
İştirak nafakası, boşanma sonrası çocuğun yaşam standardının korunmasını ve gelişiminin sürdürülebilmesini amaçlar. Bu nedenle sadece mali bir yükümlülük değil, aynı zamanda çocuğun ebeveynlerinden biriyle kurduğu bağın somut bir göstergesidir. Sürecin doğru yürütülmesi ve çocuğun haklarının tam anlamıyla korunması için hukuki destek alınması her zaman fayda sağlar.