Gökyüzünde Liderlik: Kokpitten Hayata Uzanan Dersler

Gökyüzünün sonsuz maviliğinde geçirdiğim 2.500 uçuş saatinden geriye kalan en değerli miras, “liderlik” kavramına bakış açım oldu. F-16’nın dar kokpitinde saniyeler içinde karar vermek zorunda kalırken edindiğim tecrübeler, askeri disiplinden sivil havacılığa, oradan da profesyonel konuşmacılığa uzanan yolculuğumun pusulası hâline geldi.

Bu yazımda, kokpitten hayata taşınabilir beş kritik ders paylaşacağım.

1. Hızlı Karar Verme: “O An”ı Kaçırmamak

F-16 pilotu olarak her manevra hayatîdir; gecikme kabul etmez. Aynı refleksi iş ve özel yaşamda da geliştirdiğinizde:

• Belirsizliği yönetirsiniz. Mükemmel veriyi beklemek yerine mevcut bilgiyi en iyi şekilde kullanırsınız.

• Takımınıza güven verirsiniz. Kararlı lider, ekibinin stresini azaltır.

• Rekabet avantajı yakalarsınız. Piyasa şartları değişirken hız, üstünlüktür.

Alıştırma: Bir hafta boyunca “iki dakikalık kural” uygulayın. Kararınız 120 saniyede netleşmiyorsa, odak sorunu ya da gereksiz bilgi arayışı yaşıyor olabilirsiniz.

2. Durumsal Farkındalık: 360° Perspektif

Uçuşta “SA” (Situational Awareness) kaybı kaza sebebidir. Günlük hayatta da:

• Büyük resmi görürsünüz. Projenin tüm paydaşlarını ve olası senaryoları hesaba katarsınız.

• Önceliklendirme isabetli olur. Kaynakları doğru zamanda doğru noktaya yönlendirirsiniz.

• Stresi minimize edersiniz. Sürprizler azalır, özgüven artar.

İpucu: Her sabah beş dakikanızı “görsel brifing”e ayırın: Takvim, hedefler, ekip ihtiyaçları; ardından “en olası risk” ve “en büyük fırsat”ı not alın.

3. Ekiple Uyum: Tek Kanatla Uçamazsınız

Bir akrobasi gösterisini hayal edin: Her uçak, formasyonun parçasıdır; biri ritmi bozarsa tüm ekip etkilenir. Lider olarak:

1.   Açık iletişim kurun. Kokpitteki “görsel temas”ın yerini zeminde net geri bildirim alır.

2.   Görevleri net tanımlayın. Rol belirsizliği çarpışma riskidir.

3.   Kutlamayı unutmayın. Başarı sonrası yapılan “fly-by” moraldir; ekip ruhunu pekiştirir.

Alıştırma: Haftalık toplantıyı “de-brief” formatında yapın: Ne iyi gitti? Ne geliştirilebilir? Sonraki adım ne?

4. Hata Yönetimi: “Mayday” Demekten Çekinme

Havada arıza yaşadığınızda kulaktan kulağa duymayı bekleyemezsiniz; “mayday” çağrısı anında yapılır. Çünkü:

• Şeffaflık hayat kurtarır. Hatayı saklamak değil, paylaşmak çözümü hızlandırır.

• Öğrenme kültürü doğar. Hatalar, kimin suçlu olduğuna değil, sistemin nasıl iyileşeceğine işaret eder.

• Güven inşa edilir. Ekibiniz, zor anda susmadığınızı bilir.

Eylem planı: Projenizde hatalar için “kırmızı telefon” tanımlayın: Varsayılan tepki “soru sormak” olsun, “suçlamak” değil.

5. Sürekli Eğitim: Pilotlukta ve Hayatta “Minimum Saat” Yoktur

2000’lerin başında F-5’ten F-16’ya geçerken yeniden “öğrenci” oldum. 2016’da genç pilotlara eğitim verirken ise bilgi tazeliğinin önemini bir kez daha gördüm:

• Çevik kalırsınız. Yeni trendler karşısında yavaşlamazsınız.

• Yüksek performans standartları korursunuz. Eski alışkanlık pas tutmaz.

• Özgüveniniz desteklenir. Bilginin güncel olduğundan eminsinizdir.

Öneri: Kendinize “aylık upgrade” hedefi koyun—bir kitap, bir webinar, bir mentorluk görüşmesi.

Gökyüzünden Gelen Davet

Kokpitte edindiğim dersler, pist ışıklarını aşıp konferans salonlarına, ofis katlarına ve kişisel hedeflerinize kadar uzanıyor. Eğer takımınızda yüksek irtifa performansına ihtiyaç duyuyorsanız veya kendi kariyer planınızda yeni bir uçuş rotası çizmek istiyorsanız, sizi de bu yolculuğa davet ediyorum.

Paylaş ve İlham Ver

Bu yazı sana fayda sağladıysa, sosyal medyada paylaşarak daha fazla kişinin gökyüzüne kanat açmasına destek olabilirsin.
#BernaŞen #Liderlik #Motivasyon #KadınPilot #Havacılık